Zmiana, przeniesienie rezydencji podatkowej w trakcie roku - PIT-11, IFT-1R, PIT/NZ, PIT/NZI

W praktyce bardzo często po czasowym pobycie za granicą okazuje się, że podatnik podejmuje decyzję, by zostać w tym kraju na dłużej albo na zawsze. Przenosi wówczas centrum swoich interesów osobistych i gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) do nowego kraju. Taka zmiana rodzi określone obowiązki co do  zmiany zasad opodatkowania.

Obcokrajowiec przybywa do Polski i zmienia rezydencję podatkową w trakcie roku

Przeniesienie rezydencji podatkowej w trakcie roku podatkowego do Polski może nastąpić z dwóch przyczyn:

• upływ 183 dni przebywania na terytorium RP,
• przeniesienia wcześniej centrum interesów życiowych do Polski.

W takich przypadkach płatnik po zakończeniu roku podatkowego powinien wystawić dwie informacje - IFT-1R za okres pobytu podatnika do 183 dni oraz roczny PIT-8AR, a także PIT-11 za okres od momentu, gdy powstał obowiązek poboru zaliczki według art. 41 ustawy oraz roczny PIT-4R. W efekcie płatnik do momentu zmiany rezydencji, rozlicza zamiast zaliczek na podatek - ryczałt, a po zmianie rezydencji - pobiera zaliczki na podatek roczny.

Podatek u źródła - w formie ryczałtu - po zmianie rezydencji nie jest pobierany. 

Polski obywatel wyjeżdza za granicę na stałe i zmienia rezydencję podatkową

W przypadku wyjazdu z Polski polskiego rezydenta i utraty statusu polskiej rezydencji do momentu tej utraty będzie on rozliczany przez polskich płatników jako rezydent, a od momentu tej utraty - będzie od jego polskich wynagrodzeń pobierany podatek ryczałtowy. W przypadku wyjazdu polskiego rezydenta należy jednak zwrócić uwagę na inny aspekt - samo przekroczenie 183 dni pobytu za granicą nie powoduje, że polski podatnik przestaje być traktowany jako polski rezydent. Musi dojść do zmiany centrum interesów osobistych i życiowych i trzeba o tym fakcie poinformować polskiego płatnika.

Przyład

Polski lekarz wyjeżdża na staż do USA. Przebywa w USA 300 dni świadcząc w tym czasie porady online dla polskiego ZOZu na podstawie umowy zlecenie. Jednocześnie zarabia w USA. Polski płatnik traktuje go przez cały rok jako polskiego rezydenta. Dopiero moment zmiany ośrodkainteresów życiowych i informacja w tej sprawie przekazana płatnikowi spowoduje, że zamiast PIT-11, powinien on wystawić IFT-1R i PIT-8AR. 

Wyjazd za granicę zobowiązuje również w szeregu przypadków do złożenia deklaracji i zapłaty podatku z tytułu niezrealizowanych zysków. Obowiązki tewystąpią, gdy nastąpiłą zmiana rezydencji podatkowej przez podatnika podlegającego w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, w wyniku której Rzeczpospolita Polska w całości albo w części traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika, w związku z przeniesieniem jego miejsca zamieszkania do innego państwa. Podatek płacony jest wyłącznie z tytułu składników majątku stanowiących: ogół praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, udziały w spółce, akcje i inne papiery wartościowe, pochodne instrumenty finansowe oraz tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych, jeżeli podatnik ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez łącznie co najmniej pięć lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym dzień zmiany rezydencji podatkowej.

Co więcej podatku nie rozlicza się jeżeli łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku nie przekracza kwoty 4 000 000 zł.

W przypadku rozliczania podatku, zastosować należy:

• PIT/NZ,
• PIT/NZI